Tahvi &, Bono & Eurobond Nedir? 

Tahvil, bono ve eurobond, borçlanma araçları olarak tanımlanabilir. Bu araçlar, devletlerin, kamu kurumlarının veya özel sektörün finansman sağlamak amacıyla çıkardıkları değerli kağıtlardır. Bu değerli kağıtların vadesi, ihraç yöntemi, para birimi ve faiz ödeme türüne göre farklı isimler alırlar.

• Tahvil, vadesi 1 yıldan uzun olan borçlanma aracıdır. Tahvil sahibi, tahvili çıkaran kuruma belirli bir faiz oranı karşılığında borç vermiş olur. Tahvil sahibi, tahvilin vadesi dolana kadar kupon adı verilen faiz ödemelerini alır. Vade sonunda ise tahvilin anaparasını geri alır. Tahviller, genellikle devletler tarafından ihraç edilir. Özel sektör tahvilleri de vardır.

• Bono, vadesi 1 yıldan kısa olan borçlanma aracıdır. Bono sahibi, bonoyu çıkaran kuruma belirli bir iskonto oranı karşılığında borç vermiş olur. Bono sahibi, bononun vadesi dolunca bononun nominal değerini alır. Bonolar, genellikle devletler tarafından ihraç edilir. Finansman bonoları adı verilen özel sektör bonoları da vardır.

• Eurobond, yabancı para cinsinden ihraç edilen borçlanma aracıdır. Eurobond sahibi, eurobondu çıkaran kuruma belirli bir faiz oranı karşılığında borç vermiş olur. Eurobond sahibi, eurobondun vadesi dolana kadar kupon adı verilen faiz ödemelerini alır. Vade sonunda ise eurobondun anaparasını geri alır. Eurobondlar, hem devletler hem de özel sektör tarafından ihraç edilebilir.

Tahvil ve Bono Arasında Fark Var Mı?

İşlev olarak aralarında herhangi bir fark yoktur. Zaman nedenli farkları vardır. Bono vadesi 1 yıldan daha kısadır. Tahvilin vadesi ise 1 yıldan fazladır. 

* Risk oranına göre getiri artar. Devlet tahvili ve bonolarının batma riski daha düşük olduğundan getirileri daha düşüktür. Özel kuruluşların tahvil ve bonolarında batma ihtimali devlet tahvilleri ve bonolarına göre yüksek olduğu için getirileri daha fazladır. 

* Eurobond, ihraç eden ülkenin parası (döviz) cinsinden faiz getirisi sağlar. 

Tahvil gelirleri vergiye tabidir. Aşağıdaki tabloyu inceleyebilirsiniz. 

GVK Madde 94 Kapsamında Yapılan Stopaj

TAM MÜKELLEF KURUMLAR TARAFINDAN YURT DIŞINDA İHRAÇ EDİLEN TAHVİL FAİZLERİ		GVK İLGİLİ MADDE	STOPAJ OR. (%)
-	Vadesi 1 yıla kadar olanlar için	GVK 94/7	7
-	Vadesi 1-3 yıl olanlar için	GVK 94/7	3
-	Vadesi 3 yıl ve daha uzun olanlar için	GVK 94/7	0
Yukarıda sayılanlar dışında kalanlar için		GVK 94/7	10

Tahvil ve bonolar ikiye ayrılır. 

1-Enflasyona endeksli tahviller

2-Sabit getirili tahviller. 

Enflasyona Endeksli Tahvil Nedir?

Enflasyona endeksli tahvil, enflasyona karşı koruma sağlayan bir tahvil türüdür. Anapara ve faiz ödemeleri tüketici fiyat endeksindeki değişikliklere göre ayarlanan sabit getirili bir menkul kıymettir. Bu tahvil türü, yatırımcılara geleneksel tahvillere bir alternatif sunar ve onlara enflasyona karşı bir koruma sağlar.

Enflasyon Endeksli Tahvilde Hesaplama Nasıl Yapılır?

Enflasyon endeksli tahvilde hesaplama yapmak için, tahvilin nominal faiz oranı, enflasyon oranı ve reel faiz oranı arasındaki ilişkiyi kullanabilirsiniz. Bu ilişki şu formülle ifade edilir:

(1+Reel Faiz Oranı)=(1+Nominal Faiz Oranı)/​(1+Enflasyon Oranı)

Bu formülü kullanarak, tahvilin reel getiri oranını bulabilirsiniz. Reel getiri oranı, tahvilin enflasyondan arındırılmış gerçek kazancını gösterir. 

Örneğin, nominal faiz oranı %10, enflasyon oranı %8 olan bir tahvilin reel faiz oranı şöyle hesaplanır:

(1+Reel Faiz Oranı)=(1+0.10)/(1+0.08)​

Reel Faiz Oranı=1.0185−1=0.0185

Reel Faiz Oranı=0.0185×100=1.85%

Bu tahvilin reel faiz oranı %1.85’tir. Bu, tahvilin enflasyonun etkisinden sonra yatırımcıya sağladığı net getiridir.

Enflasyon endeksli tahvilde hesaplama yaparken, tahvilin vade sonundaki değerini de hesaba katmak gerekir. Tahvilin vade sonundaki değeri, tahvilin anapara değerinin enflasyon oranına göre güncellenmesiyle bulunur. Örneğin, 1000 TL nominal değerli, %10 nominal faiz oranlı, 1 yıl vadeli ve %8 enflasyon oranlı bir tahvilin vade sonundaki değeri şöyle hesaplanır:

Vade Sonu Değeri=Nominal Değer×(1+Enflasyon Oranı)

Vade Sonu Değeri=1000×(1+0.08)

Vade Sonu Değeri=1080 TL

Bu tahvilin vade sonunda yatırımcıya ödenecek tutar 1080 TL’dir. Bu tutara ek olarak, yatırımcı tahvilin faiz ödemelerini de alacaktır. Faiz ödemeleri, tahvilin nominal faiz oranı ve nominal değeri ile hesaplanır. Örneğin, yıllık faiz ödemesi şöyle hesaplanır:

Faiz Ödemesi=Nominal Değer×Nominal Faiz Oranı

Faiz Ödemesi=1000×0.10

Faiz Ödemesi=100 TL

Bu tahvilin yıllık faiz ödemesi 100 TL’dir. Bu ödeme, tahvilin vadesi dolmadan önce yatırımcıya yapılır. Bu tahvilden elde edilecek toplam gelir, vade sonu değeri ve faiz ödemelerinin toplamıdır. Örneğin, toplam gelir şöyle hesaplanır:

Toplam Gelir=Vade Sonu Değeri+Faiz Ödemeleri

Toplam Gelir=1080+100

Toplam Gelir=1180 TL

Bu tahvilden elde edilecek toplam gelir 1180 TL’dir. Bu gelir, tahvilin nominal değerinden daha yüksektir. Bu, tahvilin enflasyona karşı koruma sağladığını gösterir.

Enflasyon endeksli tahvilde hesaplama yapmak için, yukarıda verilen formülleri kullanabilirsiniz. Ancak, bu formüllerin sadece basit birer örnek olduğunu ve gerçek piyasa koşullarında daha karmaşık hesaplamalar gerekebileceğini unutmayın. Enflasyon endeksli tahviller hakkında daha fazla bilgi için, aşağıdaki linklere göz atabilirsiniz:

Sabit Getirili Tahvil Nedir?

Sabit getirili tahvil, yatırımcısına belirli bir faiz oranı ve vade ile geri ödeme yapmayı taahhüt eden bir borçlanma aracıdır. Sabit getirili tahvil, ihraç eden kurumun borçlanmasını sağlar ve yatırımcıya düzenli bir gelir akışı sunar. Sabit getirili tahviller, devletler veya özel sektör tarafından çıkarılabilir. Sabit getirili tahvillerin getiri ve riskleri, faiz oranları, kredi kalitesi, vade süresi ve piyasa koşullarına bağlı olarak değişebilir

* Tahvilin değeri faize göre hareket eder. Faizlerin ve enflasyonun yüksek olduğu ülkelerde enflasyona endeksli tahvil almak gereklidir. 

Örnek: %10 getirili 1 yıllık tahvil alınmış olsun. Bir sene sonra Anapara+%10 faiz getirisi sağlayacaktır. Ancak bir yılda faizler yükselirse tahvilin getirisi azalır. 

Faizin düşmesi için de tam tersi olur. %10 getirili 1 yıllık tahvil alınmış olsun. Bir sene sonra Anapara+%10 faiz getirisi sağlayacaktır. Ancak bir yılda faizler düşerse tahvilin getirisi artar.

* En doğru hesaplama için enflasyonu da dikkate alınarak reel faizin hesaplanması gerekir. 

Tahvil ve Bono Nereden Alınır?

* Tahvil ve bonolar bankalar veya aracı kurumlardan alınır. Ülkemizde aracı kurumların komisyon oranları bankaların komisyon oranlarından daha düşük durumdadır. 

* Tahvil ve bonolar da faizler nedeniyle değeri değiştiği için hisse senedi gibi aracı kurumlar vasıtasıyla arz talep usulünce değerlenip talep gördüğü fiyattan satılıp alınır. 

*Faizlerin düşeceği ya da yükseleceği yönünde bir tahmin veya beklentiniz varsa buna göre tahvil ve bono alabilirsiniz. Faiz düştüğünde tahvilin getirisi artmış olacak; faiz yükseldiğinde getirisi azalacak. Buna göre alım satım işlemi yapılıp kazanç sağlanabilir. 

*Bono ve tahvil kesin getiri olduğu için mevduattan daha garantili olabilir

NOT: Bu içerikleri kendi finansal eğitimimi somutlaştırmak ve kendime veri tabanı oluşturmak için paylaşıyorum. Bir öğrenme metodu olarak kullanıyorum. Konunun uzmanı değilim. Burada yazanları dikkate alarak finansal işlem yapmayın.